1. Ang “Mga Sulat Ngadto sa Iglesia” mao ang mga sulat ni Pablo ngadto sa Mga Taga-Roma, Mga Taga-Corinto, Mga Taga-Galacia, Mga Taga-Efeso, Mga Taga-Filipos, Mga Taga-Colosas, ug Mga Taga-Tesalonica. Kini sila adunay sulod sa kadaghanan sa “tibook kamatuoran” nga profesiyanhong gisulti ni Jesus diha sa Juan 16:13, nga mao, ang tibook kamatuoran nga kita isip mga Cristohanon karon kinahanglang masayod aron kita magkinabuhi sa kinabuhi nga gusto sa Dios. Ang hustong kahibalo unsa kining gipasabut diha sa Biblia isip mga “pagdumalahan,” nga mao ang pag-ila sa nagkalainlaing mga paagi sa pagdumala sa Dios uban sa katawhan lagbas sa kapanahonan, maoy yawi sa pagsabut sa bautismo. Ang Kasulatan nagsulti kanato nga lagbas sa kasaysayan sa katawhan, adunay tulo lamang ka grupo sa katawhan (“Mga Judio, mga Gentil, ug ang Iglesia sa Dios”, [sa ato pa, mga Cristohanon] I Mga Taga-Corinto 10:32-KJV). Kung dili kita makasabut unsa nga bahin sa Kasulatan ang pihong gisulat alang niining mga grupoha, ang Biblia magkasumpakiay diha sa iyang kaugalingon. Alang sa tinibuok nga paglantaw niining talandugong hilisgutan, amo kang i-refer sa among libretto, Defending Dispensationalism ug sa among audio-tape, The Purpose of the Ages (May/June 97). Sira 2. Diha sa Biblia, ang “usa ka Cristohanon” mao ang usa ka tawo nga misugid kang Jesu-Cristo isip iyang Ginoo ug nagtoo nga ang Dios nagbanhaw kaniya gikan sa mga minatay sumala sa gisulti diha sa Mga Taga-Roma 10:9. Ug dayon ang usa ka tawo naluwas pinaagi sa “pagkahimugo pag-usab sa dili madunotong binhi” (I Pedro 1:23-KJV) ug nga mahimong bahin sa Iglesia nga mao ang Lawas ni Cristo nga nagsugod sa Adlaw sa Pentecostes, sumala sa gitala diha sa Mga Buhat 2. Tan-awa ang among libreto, Pagkahimong Usa Ka Cristohanon. Sira 3. Diha sa orihinal sa gituga sa Dios nga Kasabotan, wala hatagi’g kalainan ang dagkong mga litra ug ang gagmay’ng mga litra. Kana nagpasabut nga ang paghimog dagkong litra gidugang lamang sa usa ka maghuhubad. Diha sa iningles nga pinulogan, ang kahulogan sa pipila ka mga pulong dili mausab kung kini sila kapitalon, sama sa “dog”, apan ang uban nga mga pulong mausab pag-ayo ang kahulogan, sama sa “mark.” Kini mausab gikan sa pagkamarka diha sa bongbong ngadto sa usa ka tawo nga gihinganlan og Mark. Mao usab kana ang mahitabo sa mga pulong “balaang espiritu” diha sa biblia. Ang “Balaang Espiritu” maoy usa sa daghang mga ngalan o titulo sa Dios, ang Amahan sa atong Ginoong Jesu-Cristo ug ang Magbubuhat sa tanang mga butang, ang bugtong matuod nga Dios. Apan ang “balaang espiritu” mao ang gasa nga balaang kinaiya sa Dios ug gahum nga madawat sa matag Cristohanon sa takna sa iyang pagkatawo pag-usab. Ang konteksto lamang ang moila kung ang “balaang espiritu” angayan bang kapitalon o dili ba, ug ang kadaghanan sa mga maghuhubad sa Biblia napakyas sa paghatag sa hustong kalainan tali sa Naghatag (ang Dios) ug sa gasa (ang Iyang kinaiyahan). Kini nakamugnag walay hunong nga kalibog sa mga Cristohanon. Sira 4. Ang “Balaang Espiritu” angayang hubaron og “balaang espiritu” tungod kay wala man kini artikulo nga “ang” diha sa Griyego nga teksto, ug nga kini nagpasabut sa gasa gikan sa Dios, ang Iyang balaang kinaiyahan nga gibubo ni Jesu Cristo diha sa kasingkasing sa matag tawo sa takna sa iyang pagkatawo pag-usab. Ang “Balaang Espiritu” nagpasabut sa Dios mismo, ang Naghatag sa gasa. Sira 5. Sa kultura ug kostumbre sa biblikanhong mga panahon, ang “ngalan” sa usa ka tawo nagrepresentar sa tibook nga kagahum ug kahinguhaan luyo nianang maong ngalan. Sama ra kini sa atong modernong mga panahon sa dihang ang usa ka pulis moingon, “sa ngalan sa balaud, hunong,” siya gipaluyohan sa tibook kagahum ug katungod nianang maong local nga pangagamhanan. Sira 6. Walter L. Wilson, A Dictionary of Bible Types, (Hendrickson Publishers, Inc., Peabody, MA, 1999, p. 452.) Sira
7. NIV Study Bible, nota sa Mateo 3:15, p. 1446. Sira
8. A Dictionary of the Bible (Hendrickson Publishers, Peabody, MA, sa orihinal gipatik sa T. & T. Clark, Edinburgh, 1898, giimprinta pag-usab sa 1988), James Hastings, “Baptism,” Vol. 1, p. 239. Sira 9. Biblical Archeology Review, March/April 2002, “They are Ritual Baths,” Ronny Reich, pp. 50-55. Sira 10. Tan-awa ang among basahon, Righteousness-Every Christian’s Gift from God. Sira
11. Adunay mga 50 ka mga dapit diha sa Mga Buhat ug sa mga Sulat ngadto sa Iglesia, diin wala ang artikulong “ang” sa unahan sa mga pulong “blaang espiritu.” Halos sa matag higayon niana, ang “balaang espiritu” nga gipasabut mao ang gasa, dili kay ang Naghatag sa gasa. Sira 12. Alang sa kompletong pgtan-aw sa relasyon sa Mga Sulat ngadto sa Iglesia, tan-awa ang The Chruch Epistles ni E.W. Bullinger. (Eyre and Spottiswoode, England, 1906). Sira 13. Ang Griyegong teksto sa tinitik mabasa, “diha sa usa ka espiritu.” Kini nagpasabut ngadto sa usa ka gasa nga balaang espiritu diin ngadto gituslob pag-ayo ang matag Cristohanon. Bisan pa niana, kadaghanan sa mga hubad sa Biblia mabasa sama sa NIV: “pinaagi sa usa ka espiritu.” Kini maoy usa ka komon nga gamit isip instrumento sa kaso nga datibo, ug nga kini usab usa ka husto nga hubad niining maong hugpong sa mga pulong. Apan kong ang pulong “Espiritu” kapitalon ug hubaron isip persona, kana nga persona mao si Jesu Cristo, ang atong magbabautismo. Atong mapamatud-an diha sa Biblia nga si Jesus gitawag og “ang Espiritu” diha sa II Mga Taga-Coritno3:17 (“Kay ang Ginoo [si Jesus] mao man ang Espiritu…”) ug diha sa Pinadayag 2:7 (Ang may igdulungog, magpatalinghug sa giingon sa Espiritu sa mga Iglesia”). Sa teknikal ang “diha sa usa ka espiritu [si Jesus, sa 1:12-19] ug ang “pinaagi sa usa ka espiritu” managsamang husto, ug ang magbasa gikan sa Griyego nga teksto makakita niini. Kini mao ang usa ka garay sa panulti nga gitawag og Amphibologia o doble ang kahulogan, sa dihang ang usa ka hugpong sa mga pulong adunay duha ka mga kahulogan. Sira 14. Tan-awa ang among basahon, The Gift of Holy Spirit, Every Christian’s Devine Deposit, p. 34. Sira 15. Daghang Cristohanong mga karismatik hustong niila nga dunay tulo ka mga higayon nga daw sila “gipatapot ngadto” sa gahum sa Dios diha sa mas labaw pa kay sa kasarangang paagi. Kini kasagaran mahitabo diha sa pagsangyaw, sa pagtudlo, ug sa pagministryo sa pagpangayog masakiton. Ang makasusubo kay kining maong tinuod nga kasinatian gisayop man paghingalan ingon nga “ang pagdihog.” Subay sa termino sa Biblia, ang matag usa ka Cristohanon “gidihugan na” uban sa gasa nga balaang espiritu sa takna nga siya nahimugso pag-usab, ug wala nay dugang pang “pagdihug” nga gihisgutan diha sa mga Sulat Ngadto sa Iglesia. Unsa man diay kining kasinatian nga sa tinuod nasinatian sa mga Cristohanon sa dihang sila gipalihok labaw sa kasarangan? Ang I Mga Taga-Corinto 12:6 nag-ingon: “Ug may nagakalainlaing mga bulohaton; apan mao ra nga Dios ang nagabuhat sa tanang mga butang diha sa tanan.” Ang mga pulong “bulohaton” ug “nagabuhat” mao ang Griyegong mga pulong energema (noun-kangalanan) ug energeo (verbo), nga nagpasabut ngadto sa espirituhanong pagpalihok nga mahimong masinatian sa matag Cristohanon. Ang Ginoong Jesus maoy tinuod nga: “nagpalihok” sa mga Cristohanon pinaagi sa gasa nga balaang espiritu, ug tungod kay mao man kana ang bokabularyong gigamit sa Dios diha sa Iyang Pulong, ang atong paggamit sa samang bokabularyo makatabang kanato sa pagkahiusa diha sa atong gitoohan. Sira 16. Makasusubo nga ang nag-unang mga Cristohanon kinsa nakasabot sa tinuod nga bautismo dili kaigo ang gidaghanon alang sa pag-usab sa Cristohanong kalibutan. Ang gugma sa ritwal, ang pangandoy sa pipila ka mga seremonyas nga nagpihig kinsa ang “Cristohanon,” kinsa ang dili, ug ang pagdominar sa Iglesiang Romano Katoliko sulod sa kapin sa usa ka libo ka mga katuigan sa pagkatinuod maoy nagpapas sa kamatuoran nga ang “landong,” ang bautismo sa tubig, gialid-an na sa kamatuoran nga pagtuslob ngadto sa balaang espiritu. Ang Repormasyon nakahimo sa kausaban diha sa ritwal nga bautismo sa tubig apan, alang sa dakung bahin niini, ang Protestanting mga ka-Iglesiahan wala pa makakaplag sa dakong kamatuoran ug panabut mahitungod niini. Sira 17. Ang gamit sa “nag-uban” inay nga “nagsunod” diha sa ubang mga bersyon dili angayan. Ang Greigong pulong niini nagpasabut “nagsunod.” Kini gihubad og “nagsunod” o “sunod” sulod sa 73 ka mga higayon diha sa NIV, ug “nag-uban” sulod sa duha lamang ka higayon (usa dinhi, ug kausa usab sa dihang ang mga tinun-an “nagsunod” kang Cristo.) Makasusubo kaayo nga ang NIV naghubad og “nag-uban,” tungod kay si Cristo wala man “nag-uban” sa mga Israelinhon. Siya nagsunod lamang kanila sa higayon, sa ato pa, nagsunod siya diha sa kasaysayan. Sira 18. Alang sa dugang kasayoran mahitungod sa kaluwasan nga nabatunan sa matag Cristohanon, basaha ang among libro, The Christian’s Hope: The Anchor of the Soul (sa iningles lamang nga pinulongan); ug ang among girecord nga tape, Justification by Faith (Sep/Oct 95); Saved, Sealed, and Secure in Christ (Nov/Dec 95). Sira 19. Basaha ang among booklet, Beyond a Reasonable Doubt: 23 Arguments for the Historical Validity of the Resurrection ofJesus Christ. Sira 20. Basaha ang among libro, The Christian’s Hope, The Anchor of the Soul. Sira 21. Susiha ang among libro, One God & One Lord: Reconsidering the Cornerstone of the Christian Faith. Sira 22. Alang sa lalum nga pagtan-aw sa daghang bahin sa kaluwasan sa Cristohanon, amo kang giawhag sa pagpaminaw sa among girecord nga tape, Why the New Birth is the Miracle of All Miracles (May/June 98). Sira 23. Aan Eyre, The Protestors (Billing and Sons Limited, Worchester, Great Britain, 1985, p. 49). Sira
|